Arnold Schoenberg baseerde zijn 12-toons theorie op reeksen, waarbij
het uitgangspunt is dat alle noten gelijkwaardig zijn. Een reeks bestaat,
volgens Schoenberg, dus uit de 12 verschillende tonen van het octaaf, in
willekeurige volgorde. Deze reeksen zijn ook te gebruiken in de kreeft,
in spiegeling en in de kreeft van de spiegeling. In de muziekzetting van
het gedicht "Don’t let the snow fall" van James Purdy heb ik een combinatie
gemaakt van deze theorie en de toonklok. Ik heb voor het tweede uur van
de toonklok gekozen vanwege het koude, snijdende, karakter van dit uur,
omdat het gedicht de afkeer van de winter beschrijft, zowel het weer als
symbolisch in een relatie. Aan het tweede uur ontleende ik de volgende
reeks:
De bas opent het stuk alleen met deze reeks, waarna de blazers transposities
van deze reeks spelen waardoor een mineur-majeur-7 akkoord ontstaat dat
zich in parallellen door het twaalftoonsveld beweegt:
Deze reeks is ook basis voor de melodie van het refrein, waarbij de
harmonie is ontstaan door het toevoegen van noten aan de basisharmonieën
van het tweede uur, waardoor jazzharmonieën ontstaan:
![]() Don't let the snow fall or the sun give up it's flame ![]() keep his heart from free- zing in the bit-ter sting of the grave. |
In het verse heb ik het tweede uur, gestuurd door het achtste uur, als
harmonie gebruikt. Deze andere sturing resulteert in principe in dezelfde
combinatie van drieklanken, als de drieklanken die de reeks vormen van
de bas- melodie in het begin, alleen de volgorde verandert:
Door de dichtheid van de intervallen, grote secunde en kleine secunde,
zou dit zeer wringend gaan klinken in de hierboven afgebeelde ligging.
Om te komen tot meer open en jazzy klinkende harmonieën heb ik een
omkering gebruikt waarbij onvolledige mineur-9 en majeur-7/9 akkoorden
ontstaan. Om een 12-toons reeks in de melodie te creëren heb ik op
het tweede nivo sturing van het zesde uur toegepast, wat resulteerde in
de volgende reeks met tweede uur harmonie:
Het resultaat:
Daarna volgt de kreeft van de spiegeling, een kleine terts verhoogd:
De spiegeling komt tot stand door de richting van de beweging om te
keren. Doordat de sturing ook gespiegeld wordt, verandert de harmonie ook:
Als verderop in de compositie de spiegeling verschijnt, heb ik het
tweede uur gecombineerd met het zevende uur, waarbij een noot steeds gedubbeld
wordt:
Door de ligging te veranderen ontstaan de volgende harmonieën:
Dit heb ik gedaan om de zin "I chide the hail for falling" (Ik haat
hagel) meer kracht bij te zetten. Door deze combinatie van twee uren ontstaan
er zeer krachtige jazzharmonieën, die de inleiding vormen voor het
refrein:
In het verse heb ik ruimte gemaakt voor een vrije bassolo.